torsdag 28 mars 2024

Sámi giellaguovddáža raporta sámegiela dili birra

Dán jagi raporta sámegiela birra Ruoŧas čájeha ahte mánáid vuosttaš lohkangirji – namalassii almmolaš galbbat – mieđaid mieđaid čalmmustáhttet sámegiela servodagas. Muhto vuoigatvuohta váldit ruovttoluotta dehe ovddidit sámegiela árgabeaivválaš oahppobirrasis ii leat vel sihkkaraston. Leat maiddái stuora erohusat ohppiid oahpahusa áiggis, sisdoalus ja kvalitehtas.

Sámi giellaguovddáš almmuha dál iežas jahkásaš raportta sámegielaid dili birra Ruoŧas. Dat čielggada sámegielaid dili ja  árvvoštallá dan Unesco ovcci ceahki vuođul das man garrasit giella lea áitojuvvon. Raporta muitala maid iežá vásáhusain maid Giellaguovddáš lea ožžon diehtevassii.

Galbbat
 Giellaguovddáš bidjá erenoamáš fuomášumi almmolaš galbbaide dán jagi raporttas.  Lagen om nationella minoriteter och minoritetsspråk (SFS 2009:724) (Láhka našuvnnalaš veahádagaid ja veahádatgielaid birra) lea buktán buoret vejolašvuođaid geavahit sámegiela almmolaš oktavuođain. Sámi giellaguovddáš lea 2013:s ovttasráđiid Ájtte Sámi duottarmuseain ja Sámedikki giellabargiiguin jorgališgoahtán sániid vai álkidahttá galbema almmolaš oktavuođain.

-  Sámegielgalbbat loktejit giela árvvu, muhto dat leat maiddái mánáid vuosttaš lohkangirjin, dadjá Marie Louise Allas, giella-, kultur- ja diehtojuohkinossodaga hoavda. Olu sámiide lea sámegiella mávssolaš oassin iešdovddus, iežas identitehtas ja kulturárbbis. Mii eat ge galgga vajálduhttit ahte sámegiella maiddái lea eatnigiella, namalassii giella mii beaivválaččat adno máŋgga ruovttus.

Juohkit máhtu
Raporta deattuha maiddái ahte lea dárbu loktet máhtu giellaealáskahttima birra. Sámi giellaguovddáš lea 2013:s juohkán dieđuid buriid giellaealáskahttinvugiid birra guovtti girjjis ja ovtta gihppagis; ovtta girjji giellacakki-prošeavttas, ovtta ovttas Hugo Valentin-guovddážiin Uppsalas ja ovtta gihppaga giellaoahpahanrávvagiiguin mas mentorprográmma metodat leat vuođđun. Dát girjjit leat dál gursegirjjálašvuohtan Sámi allaskuvlla ja Sámeskuvlastivrra giellalávgunoahpus.

Raporta čájeha ahte olu nuorra sámit livčče mielas oahppat ja ovdánahttit sámegiela. Dat illuda Ingegerd Vannara guhte lea Sámi giellaguovddáža bargojođiheaddji:
-  Lea movttiidahttin midjiide go Giellaguovddáža metodaovddidanbargu ja vásáhusat adnojit ja leat bivnnohat miehtá Sámi ja buot giellaguovlluin, dadjá son.

Moraš ja váivi
Muhto ii buot leat dušše buorre. Leat olu sápmelaččat geat moraštit ja váivahuvvet go eai beasa váldit ruovttoluotta gielaset ja ovdánahttit dan vaikko sis livččii riekti dan dahkat. Sámediggi oaidná stuora dárbbu viiddidit giellaguovddáža doaimma maiddái iežá giellaguovlluin nu ahte ealáskahttin viidána eambbo.

Mánáid vuoigatvuohta
Nubbi surrun lea ahte mánáid riekti oahppat ja ovddidit sámegielmáhtu beaivválaš oahppanbirrasis ii leat vel sihkkaraston. Dasalassin leat erohusat mánáid oahpahusa áiggi, sisdoalu ja kvalitehta dáfus. Dábáleamos ágga dasa ahte ii addo oahpahus lea ahte skuvlaovddasvástideaddji ii beroš, váilevaš sámi pedagogat dehe go oahpaheddjiide eai addo nohkka oahpahusdiimmut.

Váilevaš statistihkka
Ruoŧas váilu áigeguovdilis relevánta státistihkka das man oallugat geavahit sámegiela. Jus eat oaččo dárkilis gova dilálašvuođas de lea váttis plánet, čađahit ja árvvoštallat ealáskahttinbargguid. Dát váilevašvuohta váikkuha sihke bargui, sihke dál ja áiggi vuollái. Danne atná Sámi giellaguovddáš hui deaŧalažžan dahkat áigeguovdilis giellaiskkadeami.

Eambbo dieđuid oaččut:

Ingegerd Vannar, Sámi giellaguovddáža bargojođiheaddji, tel 0980-780 29 (070-298 16 61)
Marie Louise Allas, Giella-, kultur ja diehtojuohkinossodaga hoavda, tel 0980-681 93

Visar sidorna 141 till 160 ( av 218 )
© Sametinget 2024
Uppdaterad: 2014-03-19

Om Sametinget

Sametinget är både en statlig myndighet med förvaltningsuppgifter och ett folkvalt samiskt parlament med uppdraget att verka för en levande samisk kultur i Sverige.

VISSELBLÅSARFUNKTION

E-FAKTURA

Myndigheten

Sametinget är en statlig myndighet under regeringen, med särskilt ansvar för språk, kultur och rennäring.

Det folkvalda organet

Det folkvalda parlamentet består av 31 ledamöter som träffas till plenum tre gånger per år. Styrelsen är ytterst ansvarig för Sametingets verksamhet.

Kontakt

Sametinget
Box 90
981 22 GIRON / KIRUNA

Vid rekommenderad post använd adressen ovan!

Besöksadress: Adolf Hedinsvägen 58
Tel. 0980-780 30
E-post: kansli@sametinget.se
Org.nummer: 202100-4573

Kontaktformulär 
Så här behandlar vi dina personuppgifter

Tillgänglighetsredogörelse

Öppettider:
Mån-Fre 08.30-12.00, 13.00-15.00
Kring storhelger och under sommaren:
Mån-Fre 08.30-12.00

MenyPress
MenyPress
På sametinget.se använder vi cookies för att webbplatsen ska fungera på ett bra sätt för dig. Genom att fortsätta surfa godkänner du att vi använder cookies. Vad är cookies?