Álgoálbmogat ovdánit COP24-čoahkkimis Polenis
Dálkkádatčoahkkin Katowice-gávpogis, Polenis, lea mearridan vuođđudit bargojoavku mas leat čieža ovddasteaddji iešguđet stáhtain, ja liikka olu álgoálbmotovddasteaddji. Bargojoavku galgá bargat álgoálbmotvuođu implementeremiin, ja ráhkadit dasa bargoplána.
Maŋŋel guhkes ja gáibideaddji šiehtadallamiid de dearpalii dálkkáldatkonvenšuvnna tektnihkkalaš orgána SBSTA (Subsidiary Body on Scientific and Technical Advice) ságadoalli veahčira beavdái, ja dohkkehii lávvardateahkeda álgoálbmotvuođu mearrádusa (mearrádus lea mielddusin olgešbealde). Mearrádus lea stuora vuoitun máilmmi álgoálbmogiidda, ja dan ávvudedje buot bealit sihke giehtaspeažžumiin ja maori nuorat vel lávlo.
Bearjadaga juo, mii dasa lassin lei Indigenous Peoples Day, čielggai ahte lea vejolaš olahit ovttamielalašvuođa álgoálbmotvuođu ovddideamis. Čoahkkin mearridii ásahit bargojoavkku (facilitative working group - FWG) mas leat čieža ovddasteaddji iešguđet oassebealleriikkain ja čieža álgoálbmotovddasteaddji. Bargojoavku galgá álkidahttit álgoálbmotvuođu golmma funkšuvnna implementerema ja bargagoahtá dalán bargoplána ráhkademiin mas galget leat iešguđet lágan doaimmat. Nubbi dehálaš bealli dán mearrádusas lea ahte álgoálbmotjulggaštussii biddjo stuora deaddu álgoálbmotvuođu funkšuvnnain.
Sámediggi mii lea čuvvon ášši Parisa dálkkádatčoahkkima rájes illuda dáinna mearrádusain ja go beassat čuovvut bargojoavkku boahttevaš barggu ja oassálastit doaimmain. Vuosttaš doaibma galgá plána mielde dollot Bonn-gávpogis miessemánu 2019. Muhto vuosttaš lávkin lea válljet árktalaš ovddasteaddji bargojovkui guhte ovddasta sihke sámiid ja inuihtaid.
Sámedikkis leat guokte ovddasteaddji dálkkádatčoahkkimis dán vahkku go šiehtadallamat álget politihkalaš dásis. Sámedikki stivraságadoalli Per-Olof Nutti ja jurista Matilda Månsson leaba leamaš mielde Ruoŧa delegašuvnnas, ja lassin álgoálbmotvuođu áššái de leaba čuvvon Parisašiehtadusa implementerenbarggu ja gozihan got mearrádusat vuhtiiváldet álgoálbmotmáhtu ja sin váikkuheami.
Sámediggi lea maid oassálastán álgoálbmotcaucus koordinerenčoahkkimiin ja ságastan iežá sámedikkiiguin ja Sámiráđiin, ja maiddái Innuit Circumpolar Council ovddasteddjiiguin. Sámedikkis lea maid leamaš čoahkkin Sáminuorra- ovddasteddjiiguin.
* Álgoálbmotvuođu golbma funkšuvnna: 1) Máhttu 2) Beroštumi kapasitehta ja 3) Dálkkádatrievdanpolicy ja doaimmat, váldon LCIPP:s (loga eanet LCIPP liŋkas olgešbealde).